تدابیر طب سنتی در فصل تابستان
در طب سنتی پرهیز بر درمان مقدم بوده و آغاز کار حفظ سلامتی و درمان بیماری ها پرهیز است، به این صورت که از مصرف مواد غذایی مضر پرهیز شود.
1-نوشیدن مایعات سرد، حرارت بدن را کاهش می‌‌دهد، استفاده از نوشیدنی‌‌های سنتی نظیر آبلیمو، بالنگ، هندوانه، سکنجبین و خیار و آب زرشک برای آرامش اعصاب توصیه می‌شود.
2-مصرف خاکشیر جهت جلوگیری از گرمازدگی توصیه می شود.
3-در فصل تابستان از خنکی جات (مانند آب دوغ خیار، ماست، خیار و کمی نان، سبزیجات خنک مانند خیار، کاهو، کدو خورشتی (سبز)، گشنیز، اسفناج، ماست و اسفناج) استفاده شود.
4-مصرف غذاهایی مانند آش، سوپ، خورش سبزیجات که سبزی آن ها سرخ نشده باشد، حبوبات آن کم بوده، مقدار زیادی گوشت نداشته باشند، کمی ترش باشند مثلاً با غوره، آب غوره، آب لیمو، لیمو و نارنج تهیه شده باشند مخصوصاً سوپ جو و آش جو (به دلیل خنک بودن) بسیار مفید بوده و از بهترین غذاها برای رفع عطش و حرارت بدن هستند.
5-استفاده از میوه های مانند زرشک و آب زرشک، شاه توت، تمشک، سیب ترش، آلبالو، گوجه سبز، انار، هلو، زردآلو، هندوانه و گریپ فروت بسیار مفید است.
6-مصرف سالاد هایی که در آنها از سس های مختلف استفاده نشده باشند و تنها با سبزی جاتی مانند کاهو، کلم، خیار، آبلیمو و غیره درست شده باشد معمولاً مزاج های سرد و تر دارند.
7- باید از مصرف غذاهایی مانند فسنجان، گردو و کنجد به دلیل گرم بودن مزاجشان در فصل گرما پرهیز شود، گوشت های قرمز مخصوصاً به دلیل داشتن گرما و حرارت زیاد باید کمتر مصرف شوند به ویژه گوشت پرندگانی مانند کبک و بلدرچین که گرمای بسیار زیادی نسبت به گوشت گوسفند دارند و همچنین گوشت شتر هم به دلیل گرمای زیاد نباید زیاد مصرف شود. مصرف گوشت های سفید نسبت به گوشت های قرمز در این فصل مناسب تر است. گوشت های سفید (مانند مرغ و ماهی) گرمای کمتری دارند، مخصوصاً ماهی که با داشتن مزاج سرد و تر، برای این فصل بسیار مناسب است به شرطی که خیلی سرخ نشده و ادویه جات تند نیز خیلی به آن اضافه نشود.
8-به دلیل گرم مزاج بودن، نباید در مصرف شیرینی ها، شکلات ها و حتی شیرینی جات طبیعی مانند عسل، کشمش، مویز و میوه های شیرین مانند انجیر، نارگیل، موز، خربزه، آناناس و... در فصل تابستان زیاده روی شود.
9-در فصل تابستان باید از تمام خوردنی ها و نوشیدنی هایی که حرارت بدن را بالا می‌برند و باعث خشکی می‌شوند، مخصوصاً مواد غذایی تند از قبیل فلفل و زنجبیل، دارچین، زعفران، سس های تند و خردل پرهیز کرد، در نتیجه باید از غذاهای پخته ساده بدون ادویه جات استفاده شود.
10- استراحت در این فصل به افراد کمک می کند تا مزاج آنها خنک شود، ضمن این که دوش آب سرد، استحمام و پاکیزگی بدن، شنا در آب روان، پوشیدن لباس های نخی و نازک و ورزش در سالن و در هوای خنک و مطبوع، مفید است.
11- از فعالیت بدنی سنگین و انجام ورزش های گرم و خشک همچون فوتبال، والیبال و دویدن بخصوص در اواسط روز و زیر آفتاب خودداری و مصرف آب گرم و توقف زیر نور خورشید و گرسنگی و تشنگی برای سلامتی مضر است. در این فصل باید گرسنگی و تشنگی را سریع برطرف کرد چون گرمی و خشکی فصل ممکن است به معده خالی آسیب برساند، ضمن این که چون ناهار وسط روز که هوا بسیار گرم و قوه هاضمه ضعیف است، خورده می شود، نباید سنگین باشد.
12- کاهش بوی بد بدن با اصلاح تغذیه ارتباط دارد. همان طور که ذکر شد در طب سنتی بهترین خوراک های تابستانه خوراک هایی است که ضمن برخورداری از اعتدال و لطافت و سبکی، طبع سرد و تر داشته و نیز غلبه بر صفرا باشند تا بتوانند محیط داخلی بدن را در حالت تعادل نگه دارند. در تابستان همه اخلاط به ویژه خلط صفرا برانگیخته می شوند و تولید آن نسبت به دیگر فصول سال افزایش می یابد، بنابراین آسایش بدن و دوری از گرما و در خانه خنک نشستن از دیگر توصیه های حکما برای تابستان است. همان طور که اشاره شد ورزش و حرکت خود باعث ایجاد گرمی در بدن می شود و این گرمی که به طبع فصل یاری می رساند محرک اخلاط به ویژه خلط صفراست و می تواند به سوء مزاج منجر شود.
برای کاهش بوی بد بدن در تابستان باید از هر نوع خوردنی و آشامیدنی گرم و خشک پرهیز کرد، شربت سکنجبین، لیمو، غوره، هندوانه یا آب آن، آب غوره و میوه های تر (ترش و شیرین) مانند آلو و آلبالو و گیلاس توصیه می شود.
13- در فصل تابستان، افراد با مزاج گرم و خشک بیشتر در معرض آسیب هستند چون مزاج این افراد با مزاج تابستان برابری می کند و احتمال خطر در این افراد بیشتر است. بر این اساس، باید از تمام خوردنی ها و نوشیدنی هایی که حرارت را بالا می برد و باعث خشکی بدن می شود، اجتناب کنند.
14-سرخ کردن، بو دادن و تفت دادن باعث گرم و خشک شدن مزاج می شوند، بنابراین نباید در مصرف غذاهای تهیه شده به این روش ها زیاده روی شود.
سایت هوشمند طب سنتی بوعلی با هدف ارتقای سلامت طبیعی بر اساس طب شیخ الرئیس ابوعلی سینا و نیز رفاه هرچه بیشتر محققان، حکمای طب سنتی، پزشکان، بیماران و تمام علاقمندان به طب ابن سینا راه اندازی شده است. این سایت، توسط الگوریتم های هوش مصنوعی، خدمات و تسهیلات ویژه ای را در حوزه سلامت، برای اعضای خود در نظر گرفته است. این خدمات و تسهیلات بر اساس تاریخ و زمان، ایام هفته، فصل ها، موقعیت جغرافیایی و منطقه ای، ایالت، شهر، زبان، جنسیت، مزاج، گروه خون و شرایط سنی و جسمی بازدید کننده و نیز بر اساس دستگاهی که به وسیله آن، وارد سایت شده ارائه می شود.