نوعی از افسردگی که گاهی ممکن است بعد از تولد نوزاد در برخی مادرها به وجود بیاید، افسردگی پس از زایمان نامیده میشود. احتمال ابتلا به این افسردگی در ایران زیاد نیست و آمار آن در حدود ۱۵ درصد از زایمانهاست. این افسردگی معمولاً در طول چند ماه ابتدایی بعد از تولد نوزاد ایجاد میشود و درصورتیکه درمان نشود میتواند بیشتر از یک سال ادامه داشته باشد، اما در صورت تشخیص و درمان به موقع، بهبود شما سریعتر خواهد بود. در این مطلب میتوانید با دلایل افسردگی پس از زایمان، علائم شایع آن، روشهای درمان و نکاتی مهم ولی ساده برای مقابله با افسردگی پس از زایمان آشنا شوید.
دلایل افسردگی
با توجه به تحقیقات انجامشده، افسردگی پس از زایمان با تغییرات هورمونی منحصربهفردی که پس از زایمان رخ میدهد در ارتباط است و محققان بر این باورند که تغییرات ناگهانی در سطح هورمونها پس از زایمان، میتواند به افسردگی در زنانی که به تغییرات در سطوح استروژن و پروژسترون حساستر هستند منجر شود.
بهطورکلی، افسردگی پس از زایمان ناشی از ترکیب عوامل هورمونی، زیستمحیطی، عاطفی و ژنتیکی است که برخی از آنها خارج از کنترل شما هستند. برخی از زنان ممکن است به نوعی احساس کنند که مسئول ابتلا به افسردگی پس از زایمان هستند، اما افسردگی به دلیل انجام دادن یا انجام ندادن کاری رخ نمیدهد. همچنین اگر در دوران بارداری افسردگی یا اضطراب داشتید یا اگر دچار گرفتگی خلق پس از زایمان بودهاید، ممکن است احتمال بیشتری برای افسردگی پس از زایمان داشته باشید. عوامل دیگری که به زیاد شدن احتمال افسردگی پس از زایمان کمک میکند شامل خستگی جسمی پس از زایمان، تلاش برای تطبیق عاطفی خودتان با مادر شدن و محرومیت از خواب و بیخوابیهای مداوم است.
علائم افسردگی پس از زایمان
اگر از علائم زیر، پنج مورد یا بیشتر را تقریباً هر روز و در بیشتر طول روز، به مدت حداقل دو هفتۀ متوالی تجربه کردید، ممکن است مبتلا به افسردگی پس از زایمان شده باشید:
- احساس غم و اندوه شدید، پوچی یا ناامیدی
- احساس برانگیختگی و خشم
- گریه کردن مداوم یا بیشتر وقتها قرار داشتن در آستانۀ گریه
- بیعلاقگی یا لذت نبردن از فعالیتها و سرگرمیهای معمول خود
- دشواری در به خواب رفتن در آغاز شب یا مشکل در بیدار ماندن طی روز
- از دست دادن اشتها یا خوردن بیش از حد
- احساس گناه شدید
- حس بیارزش بودن زندگی
- احساس ناتوانی در کنار آمدن با مسائل
- داشتن افکار منفی در مورد خودتان
- ترس از تنها ماندن با کودکتان
- حس ترس بیدلیل و غیرقابل کنترل
- وسواس بیش از حد
- حواسپرتی
- داشتن رویاهایی در مورد آسیب دیدن کودکتان
- مشکل در تمرکز یا تصمیمگیری
- کنارهگیری از دوستان و خانواده
- بیعلاقگی به کودک
- ناتوانی در مراقبت از کودک
- احساس خستگی شدید و رخوت
اگر هر کدام از موارد بالا را در خودتان مشاهده کردهاید، لازم است خیلی زود از همسرتان یا یکی از اطرافیان خود کمک بخواهید یا بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید تا برای درمان افسردگی پس از زایمان مورد بررسی قرار بگیرید.
افسردگی پس از زایمان:
از دیدگاه طب ایرانی تغییر خلق و افسردگی پس از زایمان می تواند به دلیل بی خوابی، از دست دادن خون، تغذیه نامناسب و استرس زایمان بوجود آید در نتیجه می توانید به توصیه های زیر عمل کنید:
قدم زدن به ویژه در کنار آب یا فضای سبز به تغییر روحیه شما کمک بسیاری خواهد کرد. نفس عمیق بکشید. طی چهار شماره هوا را داخل ریه ببرید، طی چهار شماره هوا را در ریه نگه دارید و دوباره طی چهار شماره هوا را خارج کنید. این نوع تنفس را روزی سه بار و هر بار ده مرتبه انجام دهید.
شربت گلاب و بالنگو بنوشید. یک قاشق چای خوری تخم بالنگو به همراه نصف لیوان گلاب و نصف لیوان آب را مخلوط کنید و با کمی شکر شیرین کرده، روزانه 2-1 لیوان بنوشید.
به طور مکرر بوی گلاب استشمام کنید و شب ها نیز مقداری گلاب روی دستمال ریخته و روی بالش خود بگذارید و بوی آن را استشمام کنید. این کار به بهبود خواب شما کمک خواهد کرد.
به جای چای از دم کرده گاوزبان و بادرنجبویه از هر کدام به میزان 5 گرم استفاده نمایید
همچنین فالوده سیب (دو عدد سیب زرد شیرین پوست گرفته و رنده شده با دو قاشق مرباخوری سکنجبین و دو قاشق غذاخوری گلاب و اندکی زعفران) می تواند کمک کننده باشد.