گزارش درمان یک مورد سندروم تخمدان پلی کیستیک در سلامتکده طب سنتی بوعلی

 سندروم تخمدان پلی کیستیک شایع ترین اختلال اندوکرین در زنان و علت ناباروری به دلیل عدم تخمک گذاری است. علائم این بیماری شامل تظاهرات مورفولوژیکی تخمدان پلی کیستیک در سونوگرافی لگن، چاقی، هیپر آندروژیسم، اختلال سیکل قاعدگی و ناباروری می باشد. همچنین اختلالات متابولیکی از جمله افزایش سطح سرمی هورمون های LH، تستوسترون، انسولین و پرولاکتین در این بیماری شایع است. این تظاهرات در هنگام بلوغ بروز نموده و تصور می شود که با افزایش وزن در هنگام بلوغ در ارتباط است. در این بیماران فعالیت بیش از حد سلول های بتا و تولید انسولین پس از تحریک گلوکز گزارش شده است. هیپر انسولینمی ناشتا در زنان چاق مبتلا به این بیماری مشاهده می گردد. داروهایی که سطح انسولین را پایین می آورند با افزایش حساسیت به انسولین، یک روش درمانی جدید را در درمان این بیماری فرآهم آورده اند. داروهای حساس کننده انسولین مانند متفورمین، گلکونئوژنز کبدی را مهار کرده و سطح انسولین در گردش خون را کاهش می دهند. مصرف این داروها در سندروم تخمدان پلی کیستیک، سطح آندروژن را کاهش داده و موجب برگشت قاعدگی می شود.

سندروم تخمدان پلی کیستیک نتیجه بی نظمی عملکردی است. این سندروم بازتاب عدم تخمک گذاری پاینده و طولانی مدت است که به نوبه خود موجب پدید آوردن یک وضعیت یکنواخت در اثر فیدبک استروژن بر روی ترشح گنادوتروپین ها می شود. سطح هورمون محرک فولیکولی به مقادیر پایین در محدوده طبیعی تقلیل می یابد. علاوه بر این، اوج ترشح آن در میانه سیکل وجود ندارد. ترشح هورمون LH در سطح افزایش یافته ای حفظ می شود ولی غلیان مناسب در میانه سیکل را ندارد. در ابتدا تحریک مداوم ترشح گنادوتروپین ها موجب رشد فولیکول ها و افزایش استرادیول و استروژن می شود اما تخمک رها نمی شود. مدتی بعد رشد فولیکول ها متوقف می شود و فولیکول ها، کیستیک و آتروفیک می شوند.

تحقیقات نشان داده اند که کیفیت زندگی زنان مبتلا به این سندروم در مقایسه با افراد سالم و حتی در مقایسه با مبتلایان به دیگر بیماری های زنان، پایین تر بوده است.

اختلالات قاعدگی که معمولا در سندروم تخمدان پلی کیستیک مشاهده می شود شامل الیگومنوره، آمنوره و خونریزی قاعدگی نامنظم و طولانی مدت است. این سندروم یک بیماری منحصر به دوره باروری و نوجوانی نیست، بلکه می تواند بااثرات متفاوت در زندگی بیمار همراه باشد. این بیماران در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو، اختلالات چربی، فشارخون بالا، بیماری قلبی عروقی و حتی سرطان اندومتر هستند. ناباروری، 40 درصد بیماران سندروم تخمدان پلی کیستیک را تحت تاثیر قرار می دهد. این سندروم شایع ترین علت ناباروری از نوع عدم تخمک گذاری است.

همچنین هیرسوتیسم و بزرگ شدن دو طرفه تخمدان نیز از علائم این سندروم می باشد. به طوری که اندازه تخمدان ها 2 تا 5 برابر اندازه طبیعی می شود. متداول ترین روش درمانی این بیماری استفاده از داروهایی مانند کلومیفن سیترات، متفورمین، لتروزول و تاموکسیفن است. همه این داروها دارای عوارض جانبی از جمله گرگرفتگی، ورم مفاصل، دردهای عضلانی و عوارض روانی مانند تحریک پذیری، نوسانات خلقی و افسردگی هستند. هدف از درمان برطرف نمودن علائم، تصحیح سیکل های جنسی و تخمک گذاری، برگرداندن توان باروری و جلوگیری از عوارض بلند مدت است. در طب سنتی توجه خاصی به استفاده از گیاهان دارویی وجود دارد و اثرات مفید و ارزنده برخی از گیاهان مشخص شده است.

شرح حال بیمار

بیمار خانم 19ساله و مجرد، دارای مزاج صحی صفرا و مزاج عارضی غلبه بلغم از حدود 6 سال قبل مبتلا به آمنوره (عدم قاعدگی) بوده و با مراجعه به پزشک قرص LD تجویز شده است، در این مدت بیمار هیچ گونه علائم بالینی نداشته و تنها دچار اختلال قاعدگی بوده است. پس از مراجعه مجدد به پزشک و انجام سونوگرافی در تاریخ 20/9/1399 کیست تخمدان تشخیص داده شده و در هر دو نمای PCO مشاهده شده است.

روش درمان

پس از مراجعه به سلامتکده و ارزیابی بیمار توسط پزشک معالج و توصیه های غذایی و دارویی که شامل کپسول مر، عرق فراسیون، شربت کیست، پودر هیپوفیز، پودر رازیانه، روغن سیاهدانه و انجام 2 مرحله زالو درمانی با فاصله 15 روز یکبار روی هر تخمدان 2 عدد و بادکش تخمدان به مدت 40 روز و رعایت کامل پرهیزات غذایی نتایج زیر حاصل شد.

نتایج:

پس از انجام روشهای درمانی سلامتکده در تاریخ 12/12/1399 بیمار مجددا اقدام به سونوگرافی کرده و در سونوگرافی هیچگونه نمای PCO مشاهده نشد.

عوارض:

هیچ گونه عوارضی ناشی از مصرف داروها گزارش نشده است.

توصیه:

توصیه می شود درمان مشابه به این بیمار با مشورت پزشک و حکیم سلامتکده انجام گیرد.

مستندات ارائه شده در مورد آزمایشات بیمار و پس از درمان در ادامه آمده است.