یکی از اهداف و ثمرات مهم زندگی زناشویی، نعمت داشتن فرزند و بقایای نسل است که در همه ی جوامع و فرهنگ ها هدف پسندیده و ارزشمندی محسوب شده و سبب استحکام خانواده ها می گردد. ناباروری معمولا به باردار نشدن پس از یک سال تماس جنسی منظم برای باردار شدن و بدون پیشگیری از بارداری، تعریف میشود. قدرت باروری با افزایش سن تدریجا کاهش می یابد، در صورتیکه سن خانم از 35 سال بیشتر باشد باردار نشدن به مدت 6 ماه، به عنوان ناباروری محسوب میشود. میزان شیوع ناباروری در جهان 15-12 % گزارش شده است. در ایران بین زنان 40-20 ساله 20.2 % است یعنی از هر 10 زوج در ایران 2 زوج با مشکل ناباروری مواجه هستند. ناباروری در آینده زمینه ساز مشکلات اجتماعی مانند افزایش سن جمعیت، کاهش جمعیت جوان وکارآمد جامعه و طلاق های خواسته یا ناخواسته میشود. سن خانم، یکی از عوامل مهم در باروری سالم بوده و با افزایش سن علاوه بر کاهش شانس باروری موفق، احتمال مشکلات سلامت مادر و جنین و مشکلات دوران بارداری و هنگام زایمان افزایش می یابد. وقوع حاملگی نیاز به زمان دارد و در هر دوره ی تخمک گذاری 30 % شانس حاملگی وجود دارد.
ریسک فاکتورهای ایجاد ناباروری:
عوامل متعددی وجود دارد که باروری زوج ها را تحت تاثیر قرار میدهد. برخی از این عوامل شامل سن، سیگار، فشار روحی، وزن، ورزش سنگین، الکل، تعداد تخمک های موجود در تخمدانها، بیماری ها، شرایط زمینه ای و همچنین سیگار، گازوئیل و بخار ناشی از رنگها اثر منفی زیادی برسلامت باروری دارد؛ یعنی مدت زمان لازم برای باردار شدن یک خانم سیگاری 2 برابر یک خانم غیر سیگاری است و احتمال سقط خودبه خودی، زایمان زودرس، تاخیر رشد داخل رحمی، سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار را افزایش میدهد. علاوه بر این سیگار شانس موفقیت درمان های ناباروری را کاهش میدهد. وزن بر باروری موثر بوده و تخمک گذاری در خانم هایی که وزن خیلی زیاد یا خیلی کم دارند نامنظم بوده و این افراد ممکن است با مشکل عدم تخمک گذاری روبه رو شوند.
عوامل داخلی ایجاد ناباروری در بانوان:
سیستم تناسلی داخلی زنان 4 قسمت اصلی به شرح زیر دارد ونازایی در زنها عمدتا ممکن است مربوط به اختلال کار یک یا چند مورد از آنها باشد: تخمدانها، لوله های رحم، جسم رحم، دهانه ی رحم
تخمدان ها: اختلال تخمک گذاری در افرادیکه قاعدگی نامنظم دارند دیده می شود. پی سی او یکی از علل عدم تخمک گذاری است. اگر قاعدگی نامنظم باشد تخمک گذاری مطلوب نیست و باید بررسی شود. . تخمدان پلی کیستیک که 10-5 % خانم ها مبتلا هستند و علامت تخمدان پلی کیستیک { اختلال قاعدگی، رشد موی زائد در صورت، پشت، شکم، نوک پستان، ران ها، و نازک شدن و ریزش موهای سر، چرب بودن پوست و جوش صورت، افزایش وزن و افزایش چربی شکمی و تاخیر در باردار شدن} است.
لوله های رحم: انسداد لوله های رحمی که شایع ترن آنها عفونت است؛ مانع انتقال اسپرم به سمت تخمک می شود، از این رو مهم ترین راه پیشگیری از ناباوری، درمان مناسب عفونت ها است.
آندومتریوز یکی از عوامل مهم ناباروری است که در 50-30 % از زنان نابارور دیده میشود
تغییر شکل فضای داخل رحم: تومورهای خوش خیم رحم مانند فیبروم بسیار شایع هستند و همه ی آنها سبب نازایی نمیشوند. در بعضی از شکل های غیر عادی رحم گاهی باعث سقط های مکرر می شوند، چسبندگی های داخل رحم به علت دستکاری های داخل رحم، عفونت رحمی درمان نشده و کورتاژ ایجاد می شود.
مشکلات ساختمانی و تغییرات فیزیکی و شیمیایی دهانه ی رحم: دهانه ی رحم محل عبور اسپرم است. وقتی سلولهای متحرک اسپرم از محیط خود یعنی مایع منی وارد محیط مهبل که حالت اسیدی دارد میشوند، ترشحات دهانه ی رحم این اسید را خنثی کرده و سبب حفاظت اسپرم ها شده و سپس آنها را راهی رحم و لوله های رحمی می کند. عفونت ها وترشحات غیر طبیعی و التهاب های مزمن دهانه ی رحم سبب ناباروری شده و درمان به موقع عفونت ها و ترشحات غیر طبیعی در پیشگیری از ناباروری مهم است .
درمان ناباروری – قاعدگی نامنظم – سلامتکده بوعلی – رحم – تخمدان
سایر علل ناباروری
عوامل محیطی( مواد شیمیایی) مواد آرایشی نامرغوب حاوی فلزات سنگین ومواد اکسیدان، پاک کننده ها، آلاینده های هوای تنفسی(سرب) ، حشره کش ها و آفتکش ها، کار با گازهای بیهوشی، کار با جیوه و داروهای سیتو توکسیک .
عوامل فیزیکی: امواج تلفن همراه، رادیو، تلوزیون بر ناباروری تاثیر گذار است.
امواج الکترومغناطیس با یک شدت خاص می تواند بر تکثیر و فعالیت های سلولی تاثیر گذار باشد افزایش این ارتعاشات می تواند بر کیفیت تخمک ها موثر باشد، چنانچه فرد در مقابل تابش مستقیم میدان های الکترومغناطیس قرار گیرد، موجب آسیب در دی ان آ سلول خواهد شد.
فشارهای روانی: استرس در مدت زمان طولانی میتواند عوارضی همچون ناباروری، زایمان زودرس، و سقط جنین ایجاد کند، مشکلات ناباروری باعث استرس بیشتری می گردد. ایجاد محیطی آرام و دور از استرس قبل از تصمیم به بارداری میتواند از ایجاد عوارض نامبرده پیشگیری کند.
بیماری های مزمن: دیابت، بیماری های تیروئید، ایدز، سندرم کوشینگ، آنمی، حملات قلبی، و اختلالات کبد و کلیه با ناباروری مرتبط هستند. سابقه ی خانوادگی نازایی هم میتواند در ناباروری نقش داشته باشد.
شیوه ی زندگی: چاقی، لاغری، کمبود مواد غذایی مورد نیاز و مصرف مواد غذایی مضر
یکی از علل شایع در ناباروری زنان اضافه وزن و چاقی است. زنانی با شاخص توده ی بدنی بین 39-25 دو برابر بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به ناباروری قرار دارند. احتمال ابتلا به ناباروری در زنانی با شاخص توده ی بدنی کمتر از 19 در دوره ی پیش از بارداری 25 % بیشتر میشود زنان با اختلالات غذایی مثل بی اشتهایی عصبی و رژیم های غذایی با کالری پایین و گیاه خواری در معرض خطر بیشتری هستند. چنین زنانی به خاطر کمبود مواد غذایی مهمی همچون ویتامین ب 12، روی، آهن، و اسید فولیک ناباروری را تجربه خواهند کرد.
مواد غذایی ضروری و مضر:
برای افزایش احتمال باروری، باید کلیه مواد مغذی در حد نیاز مصرف شوند و در بین آنها موادی که مهم تر از همه هستند، اسیدهای چرب ضروری که در روغن های گیاهی، روغن دانه ها و مغزها موجود هستند برای حفظ تعادل هورمونی مورد نیاز اند. ناباروری در زنان ومردان با کمبودهای ویتامین ای رابطه دارد، با کمبود ویتامین ای بافت های تولید مثلی تخریب میشوند. در بین کلیه ی مواد مغذی که با باروری در ارتباط اند، روی از همه مهم تر است زیرا این ماده برای فعالیت صحیح صدها سیستم آنزیمی بدن ضروری است. رشد ونمو دیواره ی رحم بستگی به روی دارد. استفاده ی زیاد از غذاهای آماده که حاوی نگهدانده و سموم هستند به کاهش توان باروری منجر میشوند.
سیگار: یکی دیگر از عواملی است که شانس باروری را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. خطرات مصرف دخانیات با افزایش سن بیشتر میشود. بین تعداد سیگار مصرفی و نازایی رابطه ی مستقیم وجود دارد. حشیش سبب مهار هورمون های تولید مثلی میشود و تولید مثل را کاهش میدهد.
ورزش: یکی از اصول قابل توجه در پیشگیری و درمان ناباروری در زنان، ورزش است. یکی از عمده تریت دلایل نازایی در زنان، خصوصا در افراد چاق مربوط به عارضه ی تخمدان پلی کیستیک و سندرم متابولیک است که میتوان با انجام حرکات ورزشی متعادل و زیر نظر پزشک این عارضه را درمان نمود و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. باید توجه کرد که دوندگان ماراتون و زنانیکه تمرینات ورزشی سنگین دارند مستعد اختلالات قاعدگی و ناباروری هستند.
ناباروری به دلایل نامعلوم: گاهی علیرغم بررسی های دقیق و سلامت زوج، هیچ علتی برای ناباروری تشخیص داده نمیشود.
روش های درمانی ناباروری شامل : هورمون ها، داروها، جراحی، روش های نوین کمک باروری میباشد.آی وی اف، آی یو آی ، درصورتیکه از این روش ها هیچ نتیجه ای حاصل نشد، روش هایی مانند تخمک اهدایی، جنین اهدایی، رحم جایگزین و فرزند خواندگی پیشنهاد میشود.
شرح حال بیماران درمان شده:
شرح بیمار 1:
خانم متاهل ، 33 ساله، دارای تحصیلات راهنمایی، خانه دار، به مدت 11 سال سابقه ی ناباروری همراه با کیست تخمدان و تنبلی تخمدان داشته است. فقط 2 بار سقط در 18 و 14 هفته داشته و بعد از آن که به متخصص زنان و نازایی مراجعه کرده و 2 سال تحت نظر بوده و داروها و آمپولهای هورمونی فراوانی استفاده کرده اما بدون موفقیت بوده اند.
نتایج بیمار 1: به توصیه ی دوستان به سلامتکده بوعلی مراجعه نموده و با مصرف داروهای سلامتکده به مدت 14 روز موفقیت حاصل میشود و باردار شده دخترشان 4 ساله و بعد از آن هم به طور طبیعی باردار شده و یک پسر 1.5ساله هم دارند.
شرح بیمار2: خانم 27 ساله، متاهل، دارای تحصیلات دیپلم، خانه دار، به مدت 9 سال سابقه نازایی داشته آقا و خانم چندین سال در مرکز ناباروری مشهد هردو تحت نظر متخصصین بوده و تمام آزمایشات هورمونی و بررسی ها نرمال بوده و 3مرتبه هم آی یوآی کردند ولی بی نتیجه بوده است
نتایج بیمار 2: به توصیه ی دوستان و آشنایان که خودشان مشکل ناباروری داشتند و با استفاده از داروهای سلامتکده ی بوعلی صاحب فرزند شدند به این مرکز مراجعه و با مصرف پماد رویان، کپسول افسنطین، شربت کامبوجا، کپسول ایارج، رب انار شیرین و زالودرمانی بر روی هر تخمدان 3 عدد زالو 3جلسه هر 15 روز و رعایت کامل دستورات غذایی و رعایت پرهیزات، موفق به بارداری شدند و بسیار راضی هستند.
عوارض: در نهایت هیچ عوارضی ناشی از مصرف داروها گزارش نداده اند.
توصیه: توصیه میشود درمان موارد مشابه حتما با نظر پزشک وحکیم سلامتکده انجام گیرد.