بِه دانه ( Cydonia oblonga)

دانه های میوه درخت به از خانواده گل سرخ ( Rosaceae )، گیاهی درخچه ای یا درختی به ارتفاع تا 8 متر است. برگ ها مدور یا کم و بیش بیضوی، قاعده گرد یا کمی قلبی شکل است. گلبرگ ها تخم مرغی، سفید یا صورتی، حاشیه چاله دار، قاعده دارای کرک های پشمی می باشد. میوه کروی یا گلابی شکل معطر و کم و بیش پوشیده از کرک های نمدی است.

اندام دارویی:

دانه های به که داخل میوه می باشند اندام دارویی گیاه را تشکیل می دهند. این دانه ها به رنگ قهوه ای روشن یا قهوه ای تیره، بیضوی و مسطح می باشند. زمان جمع آوری و خشک نمودن دانه های به، پس از رسیدن میوه به و در فصل پاییز می باشد. خشک کردن دانه ها در دمای 40 تا 50 درجه سانتیگراد انجام می شود.

دامنه انتشار:

بِه در ایران یک گونه گیاه درختی یا درخچه ای خودرو دارد ولی انواع پیوندی و اصلاح شده آن نیز در زراعت وارد شده است. ایران در سال تامین کننده 75 درصد از محصول جهانی بِه دانه می باشد. پراکنش بِه در ایران اکثرا در نواحی شمال و شمال غرب و خصوصا استان های گیلان، مازندران، آذربایجان، لرستان و کرمانشاه می باشد.

موارد مصرف:

از بِه دانه در درمان التهاب مخاط دهان و گلو و تسکین خشونت و گرفتگی صدا، سرفه و یبوست خفیف استفاده می گردد. همچنین در صنایع دارویی بعنوان امولسیون کننده و سوسپانسیون کننده و در صنایع آرایشی- بهداشتی در فرآورده های پوستی، مرطوب کننده و ضد چین و چروک و فرآورده های مو ( حالت دهنده ها و نرم کننده ها ) مورد استفاده قرار می گیرد. در طب سنتی از بِه دانه در درمان گرفتگی صدا، سرفه، خشکی دهان و گلو، همچنین در درمان سوختگی ناشی از آتش استفاده می کرده اند.

طرز نگهداری:

بِه دانه بایستی در ظروف سر بسته و دور از نور و رطوبت نگهداری شود.

منبع : فارماکوپه گیاهان دارویی ایران